Wat is slijtage van de heup?

Slijtage van de heup (artrose) is een aandoening waarbij de hoeveelheid en kwaliteit van het kraakbeen in een gewricht verslechterd. Dit wordt ook wel ‘slijtage’ van het kraakbeen genoemd. Ook andere structuren in en rondom het gewricht veranderen. Vaak is de kwaliteit van het kraakbeen al minder goed voordat er klachten ontstaan. Artrose is een chronische aandoening die met de tijd erger wordt. Hoe snel de slijtage toeneemt is niet voorspelbaar en vaak voor iedereen anders. De exacte oorzaak van artrose is op dit moment nog niet bekend. Bij een kleine groep mensen is er een duidelijk verband met bijvoorbeeld een aangeboren afwijking, erfelijke belasting of ongeval met gewrichtsbeschadiging. Vaak zal de artrose te maken hebben met (herhaaldelijk) zware belasting van het gewricht. Fors overgewicht speelt hierbij een rol. Ook lijkt artrose vaker voor te komen bij mensen met een hogere leeftijd en vrouwelijk geslacht.

Veranderingen in en rondom het gewricht

Het kraakbeen in het gewricht wordt afgebroken en daardoor dunner. De oppervlakte is dan niet meer glad, maar onregelmatig. Hierdoor bewegen de gewrichten minder gemakkelijk. Na verloop van tijd komen de botstukken dichter bij elkaar te liggen en gaan de botten over elkaar heen schuren. Dit kan pijnklachten en soms een schurend of krakend geluid geven.

Ook worden krachten op de botstukken groter. Door breder te worden, proberen de botstukken deze grotere krachten op te vangen. Aan de rand van het gewricht ontstaan puntige, benige aangroeisels, deze heten ‘osteofyten’. Deze osteofyten kunnen de beweeglijkheid van het gewicht verminderen.

Doordat de botstukken dichter bij elkaar liggen wordt de spanning op de gewrichtsbanden minder. Ook wordt door pijn het gewricht vaak minder gebruikt. De omliggende spieren worden hierdoor zwakker en het gewricht kan instabiel worden.

Door loskomende kraakbeendeeltjes kunnen er ontstekingen in het gewricht ontstaan. Hierdoor ontstaat er extra vocht in het gewricht en kan het gewricht dikker, warmer en stijf worden.

Klachten bij slijtage van de heup

De klacht die vaak het eerste ontstaat is pijn. Bij artrose in het heupgewricht ervaart u meestal liespijn met uitstraling naar de knie. Deze pijn ontstaat vaak bij de start van een beweging of bij overbelasting. Per dag kan de hevigheid van de pijnklachten verschillen. In een later stadium van artrose kunt u ook pijn tijdens een periode van rust of in de nacht ervaren.

Daarnaast kunt u stijfheid van het heupgewricht hebben. Veel mensen hebben deze stijfheid in de ochtend of na een periode van rust (bijv. bij lang in één houding zitten). Door beweging verdwijnt de stijfheid weer.

Naarmate de slijtage toeneemt kunnen uw klachten heviger worden en vaker voorkomen.

U kunt beperkingen ervaren bij hurken/bukken, gaan zitten en opstaan, (trap)lopen, zelfverzorging, en/of huishoudelijke activiteiten. Hierdoor kunnen problemen ontstaan met het uitvoeren van (huishoudelijk) werk, opleiding, sport, hobby of recreatie.

Diagnose heupletsel

Uw arts stelt de diagnose artrose vooral op basis van uw klachten en lichamelijk onderzoek. Bij het lichamelijk onderzoek wordt gekeken naar aanwezige zwelling, vergroeiingen en functioneren van het gewricht.  Vaak wordt een röntgenfoto gemaakt. Artrose is niet vast te stellen door bloedonderzoek. Zelden is het nodig om andere onderzoeken aan te vragen.

Behandeling van artrose

Helaas is er geen geneesmiddel dat artrose kan genezen. Er zijn wel verschillende behandelmogelijkheden om de klachten te verminderen en het functioneren te verbeteren. In Nederland werken we volgens het ‘stappenplan artrose’.

In eerste instantie worden voorlichting en leefstijladviezen gegeven, bijvoorbeeld bewegingsadvies of advies om af te vallen wanneer er sprake is van overgewicht. Ook kan uw huisarts paracetamol voorschrijven tegen de pijn.

Worden uw klachten hiermee niet minder, dan zijn er andere mogelijkheden. U kunt dan denken aan fysiotherapie, ondersteuning van een diëtist of andere pijnstillende medicijnen (zoals ontstekingsremmers). Wanneer dit alles niet helpt, kan uw huisarts u doorverwijzen naar een specialist (reumatoloog of orthopeed). Via de specialist kunt u verwezen worden voor multidisciplinaire zorg (team) of u krijgt misschien een injectie met een ontstekingsremmend medicijn in de knie.

Heupprothese

Het plaatsen van een heupprothese komt pas in beeld wanneer alle andere (conservatieve) behandelingen uw klachten niet voldoende verminderen. In principe wordt een prothese wanneer het eigen gewricht niet meer goed functioneert en de kwaliteit van leven daardoor is afgenomen. Dit kan door klachten als pijn, stijver worden van het heupgewricht, minder goed kunnen lopen en staan of een combinatie van deze klachten zijn. Omdat een prothese een beperkte levensduur heeft (gemiddeld 10 – 15 jaar), wordt de operatie bij mensen jonger dan 60 jaar zo lang mogelijk uitgesteld.

Heeft u nog vragen over slijtage van de heup?

Orthopedie Nijmegen (CWZ) beschikt over een orthopedisch chirurg met een specialiteit in heupaandoeningen. Heeft u vragen over slijtage van de heup (artrose)? Grote kans dat onze specialisten het kunnen beantwoorden. Neem gerust contact op met ons!